SSS

Yabancı çalışan çalışma izni başvurusunu kendi yapabilir mi?

Hayır, yapamaz. Türkiye’de çalışma izni başvurusu yabancı çalışan tarafından değil, çalışacağı şirket ya da bireysel işveren tarafından yapılmalıdır. Şirketlerde bu süreç genellikle İnsan Kaynakları departmanları tarafından yürütülür. Ev hizmetlerinde ise başvuru, yabancı çalışanın işvereni tarafından yapılır.

Bu noktada profesyonel danışmanlık desteği büyük önem taşır. İstanbul Relocation olarak, hem kurumsal firmaların İnsan Kaynakları birimlerine hem de bireysel işverenlere mevzuata tam uyumlu, hızlı ve güvenli çalışma izni danışmanlık hizmeti sunuyoruz. Sürecin doğru ilerlemesi, olası hataların önlenmesi ve izinlerin zamanında sonuçlanması için uzman desteği, hem işveren hem de çalışan açısından büyük avantaj sağlar.

Şirketimiz yabancı personel istihdam etmek istiyor, ilk adım ne olmalı?

Hayır. Geçerli bir çalışma izni bulunan yabancı, ayrıca ikamet (oturma) izni almaksızın Türkiye’de yasal olarak ikamet edebilir. Kanunen çalışma izni belgesi, süresi boyunca ikamet izni yerine de geçmektedir. Yani çalışma izninin üzerinde yazan geçerlilik tarihleri arasında, yabancı ayrı bir ikamet tezkeresi almadan ülkede kalabilir.

Dikkat: Çalışma izni süresi bittiğinde, aynı zamanda yabancının ikamet hakkı da sona erer. Bu nedenle çalışma izni bitiminde ya iznin uzatılması ya da yeni durumuna uygun bir ikamet izni (örn, turistik ikamet) alınması gerekir. Aksi halde yabancı, ikamet ihlali yapmış sayılır ve cezalı duruma düşer.

Çalışma izni olan yabancı ayrıca ikamet izni almalı mı?

Who can obtain residence and work permits and who cannot?

The foreigners who are not banned from entering to Turkey and possessing a valid Turkish entry visa (if needed) are eligible to obtain a residence permit.

Foreigners are not allowed to profess certain fields of occupation. For example only Turkish citizens can become a ship captain, a managing director in periodical publications in accordance with Press Law, a managing director in travel agencies, a veterinarian, a pharmacist or a lawyer in accordance with the laws, consequently foreigners cannot get work permit intended for the occupations mentioned above.

Detailed information about Work Permit: http://istanbulrelocation.net/en/work-permit-consultancy

Detailed information about Residence Permit: http://istanbulrelocation.net/en/residence-permit-consultancy

4. Çalışma izni başvurusu ne kadar sürede sonuçlanır?

Eksiksiz hazırlanmış bir çalışma izni başvurusu genellikle 2 ila 4 hafta içinde sonuçlanır. Süre, başvurunun türüne, yabancının ülke içinden mi yoksa dış temsilcilik üzerinden mi başvurduğuna göre değişiklik gösterebilir.

İstanbul Relocation olarak başvurularınızı günlük olarak takip eder, ek belge taleplerine anında yanıt veririz. Böylece dosyanın beklemede kalmasını önler, süreci hızlandırırız. Başvuru tamamlandığında onay bilgisi hem işverene hem yabancı çalışana bildirilir. Profesyonel süreç takibi sayesinde izinlerin gecikmeden sonuçlanmasını sağlıyoruz.

Türkiye’de yabancı personel çalıştırmak isteyen işverenler kaç Türk vatandaşı istihdam etmelidir?

Her bir yabancı çalışanın çalışma izni başvurusu için, işverenin işyerinde en az beş Türk vatandaşı istihdam etmesi gerekmektedir. Bu şart, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın uyguladığı temel kriterlerden biridir. Ancak bazı sektörlerde ve özel durumlarda bu kriterden muafiyet uygulanabilir. Ayrıca yüksek ciroya sahip bazı işletmeler için sınırlı sayıdaki yabancı personel istihdamında bu şart aranmayabilir.

Şirket ortağı olan bir yabancı çalışma izni alabilir mi?

Evet. Yabancı ortaklar, belirli bir sermaye payına sahip olmaları ve ortaklık oranlarını kanıtlamaları şartıyla çalışma izni başvurusu yapabilirler. Başvurunun olumlu değerlendirilebilmesi için şirketin yasal kriterleri sağlaması gerekir.

7. Çalışma izni olmadan yabancı çalıştırmanın cezası nedir?

Çalışma izni bulunmayan yabancıları çalıştırmak, hem işveren hem de yabancı kişi için ciddi idari ve hukuki yaptırımlara neden olur. 2025 yılı itibarıyla uygulanan idari para cezaları şu şekildedir:

  • Yabancı çalıştıran işverene (her bir yabancı için): 81.683 TL
  • Çalışma izni olmadan bağımlı çalışan yabancıya: 32.654 TL
  • Çalışma izni olmadan bağımsız çalışan yabancıya: 65.352 TL
  • Bildirim yükümlülüğünü yerine getirmeyen işveren veya yabancıya: 5.423 TL

6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu ve 5326 sayılı Kabahatler Kanunu gereği, fiilin tekrarı durumunda cezalar bir kat artırılır. Ayrıca, her yıl Vergi Usul Kanunu’na göre belirlenen yeniden değerleme oranına göre ceza tutarları güncellenir. 2025 yılı için bu oran %43,93’tür.

Para cezasının yanında şu ek yaptırımlar da söz konusu olabilir:

  • Yabancı hakkında sınır dışı edilme işlemi
  • Türkiye’ye giriş yasağı uygulanması
  • İşveren için SGK prim yükümlülüğü ve idari yaptırımlar
  • İşverenin kamu ihalelerine katılımına sınırlama getirilmesi (tekrarlı ihlal durumunda)

İşverenlerin, çalışma izni sürecini eksiksiz ve zamanında yürütmesi bu tür ağır sonuçların önüne geçmek açısından kritik öneme sahiptir.

Çalışma izni kaç yıl geçerlidir, uzatma başvurusu nasıl yapılır?

Türkiye’de süreli çalışma izni, ilk başvuruda en fazla 1 yıl süreyle verilir. İlk yılın sonunda, çalışma izni en fazla 2 yıl süreyle uzatılabilir. Bu iki yıllık uzatma süresi sonunda, çalışma izni en fazla 3 yıl süreyle yeniden uzatılabilir.

Uzatma başvuruları, mevcut iznin bitiş tarihinden en erken 60 gün önce, en geç izin süresi dolmadan önce yapılmalıdır. İzin süresi sona erdikten sonra yapılan başvurular kabul edilmez. Onaylanan uzatma başvurularında, yeni izin süresi bir önceki iznin bitiminden itibaren geçerli olur ve çalışma sürecinde kesinti yaşanmaz.

Çalışma izni süresinin doğru ve zamanında takip edilmesi hem işveren hem de yabancı çalışan açısından cezai yaptırımlardan kaçınmak ve kesintisiz çalışma hakkını korumak için büyük önem taşır.

Çalışma izni uzatma süreçlerini kim takip eder?

Çalışma izinlerinin süresi dolmadan önce uzatma başvurularının zamanında yapılması, hem işveren hem yabancı çalışan için yasal zorunluluktur.

İstanbul Relocation olarak, tüm müşterilerimizin izin bitiş tarihlerini sistemlerimiz üzerinden otomatik izin yenileme bildirimi ve doküman hazırlık desteği ile takip ediyoruz. Böylece hiçbir izin süresi gözden kaçmaz, süreç kesintisiz ilerler. Tüm uzatma başvurularını sizin adınıza yönetir, gerekli belgeleri günceller ve olası gecikme riskini ortadan kaldırırız.

Süresiz çalışma izni nedir?

Türkiye’de en az 8 yıl yasal ve kesintisiz ikamet etmiş veya toplamda 6 yıl çalışma izni ile çalışmış olan yabancılar, belirli koşullarla süresiz çalışma izni başvurusunda bulunabilir.

Türkiye'de okuyan yabancı öğrenciler çalışma izni alarak çalışabilir mi?

Evet. Türkiye’de eğitim gören yabancı öğrenciler, belirli kurallar çerçevesinde çalışma izni alarak yasal şekilde çalışabilirler.

  • Lisans öğrencileri, yalnızca ilk eğitim yılını tamamladıktan sonra çalışma izni başvurusu yapabilirler.
  • Yüksek lisans ve doktora öğrencileri ise herhangi bir süre beklemeksizin, kayıt oldukları andan itibaren çalışma izni başvurusu yapabilirler.

Çalışmak isteyen öğrenciler için çalışma izni başvurusu mutlaka işveren aracılığıyla yapılmalı ve izin onaylandıktan sonra çalışmaya başlanmalıdır. Öğrenci ikamet izni tek başına çalışmaya yetki vermez.

Ev hizmetlerinde yabancı çalıştırmak mümkün mü?

Evet, mümkündür. Türkiye’de ev hizmetlerinde yabancı uyruklu kişilerin çalışabilmesi için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’ndan çalışma izni alınması zorunludur. Yabancılar, çocuk bakımı, yaşlı bakımı, hasta veya engelli refakati gibi bakım hizmetlerinde istihdam edilebilir.

Ev hizmetlerinde yabancı çalıştırmak isteyen kişilerin öncelikle bakıma ihtiyaç duyulan kişiye veya çocuğa ilişkin durumu belgelemeleri gerekir. Sağlık raporu, doğum belgesi veya engellilik durumunu gösteren belgeler başvuru sürecinde talep edilebilir. İşveren ayrıca yeterli gelir düzeyine sahip olduğunu kanıtlamakla yükümlüdür.

Hangi durumda işveren şirket çalışma izni değerlendirme kriterlerinden muaftır?

Bazı yabancılar adına yapılan çalışma izni başvurularında, işveren şirket için normalde aranan değerlendirme kriterleri uygulanmaz. Bu istisna, yabancının çalışma izni alması gerekliliğini ortadan kaldırmaz; yalnızca işveren şirketin 5 Türk çalışan istihdamı, sermaye yapısı, mali yeterlilik ve pozisyona göre belirlenen ücret seviyeleri gibi koşulları sağlama zorunluluğu kaldırılır. Yabancı çalışma iznini yine alır; ancak şirket, başvuruda bu kriterleri sunmakla yükümlü değildir.

Bu muafiyet yalnızca aşağıdaki yabancı grupları için geçerlidir:

  • Anne, baba veya çocuğu Türk vatandaşı olan yabancılar
  • İnsani ikamet izni sahipleri
  • İnsan ticareti mağduru olarak ikamet izni verilmiş olan veya İnsan Ticaretiyle Mücadele ve Mağdurların Korunması Hakkında Yönetmelik uyarınca mağdur destek programından yararlanan yabancılar
  • Vatansız kişi kimlik belgesi sahibi yabancılar
  • Uzun dönem ikamet izni verilmiş yabancılar
  • En az üç yıldır Türk vatandaşı ile evlilik birliği içinde yaşayanlar
  • Çalışma izni, kısa dönem ikamet izni, aile ikamet izni, uzun dönem ikamet izni, insani ikamet izni veya insan ticareti mağduru ikamet izni ile en az sekiz yıl Türkiye’de bulunmuş yabancılar
  • Türk soylu olduğu İçişleri veya Dışişleri Bakanlığınca bildirilen kişiler
  • Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti vatandaşları

Bu kapsamda yapılan başvurularda işveren şirket için kriterler aranmaz; ancak çalışma izni verilmesi yine Bakanlığın genel işgücü politikasına göre değerlendirilir.

İstanbul Relocation olarak, işveren şirketin muafiyet kapsamına girip girmediğini analiz ediyor, gerekli belgelerin doğru sunulmasını sağlıyor ve başvuru sürecini eksiksiz şekilde yönetiyoruz.

Kimler Türkiye’de çalışma izni almadan çalışabilir?

Bazı yabancılar, yaptıkları işin niteliği ve süresi nedeniyle Türkiye’de çalışma izni almadan geçici olarak çalışabilir. Bu durum “çalışma izni muafiyeti” olarak adlandırılır ve 6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu ile ilgili yönetmelikte ayrıntılı şekilde düzenlenmiştir.

Özetle çalışma izninden muaf tutulabilecek yabancı gruplar şunlardır:

  • Kısa süreli bilimsel, kültürel, sanatsal faaliyetlere katılanlar,
  • Türkiye’ye geçici süreyle montaj, bakım-onarım, eğitim vb. teknik hizmet için gelen uzmanlar,
  • Sınır ötesi hizmet sunan ve Türkiye’de en fazla birkaç ay görev yapan yabancılar,
  • Türkiye’de ikamet etmeyen, bazı şirketlerin yönetim organında yer alan üst düzey yöneticiler,
  • Kısa dönem spor organizasyonları için gelen profesyonel sporcu ve teknik ekipler,
  • Üniversiteler arası anlaşmalarla gelen stajyer veya değişim öğrencileri,
  • Mevsimlik tarım ve hayvancılık işlerinde belirli süre çalışan yabancılar,
  • Fuar, sirk gibi geçici organizasyonlarda görev yapan personel,
  • Üniversitelerde araştırma, eğitim veya uzmanlık (örneğin tıpta uzmanlık) amacıyla geçici süre bulunan yabancılar,
  • Diplomatik ve konsüler temsilciliklerde veya bunlara bağlı okul/kültür/din kurumlarında görev yapanlar ve bunların özel hizmetlileri,
  • AB mali işbirliği programları kapsamındaki proje uzmanları ve bazı özel statülü personel.

Bu kişiler için belirlenen muafiyet süreleri genellikle bir ay ile birkaç yıl arasında, faaliyet türüne göre değişir.

Oturma izni olan yabancılar Türkiye’de çalışabilir mi?

Hayır, tek başına ikamet izni sahibi olmak yabancıya çalışma hakkı vermez. Oturma izni (ikamet tezkeresi) sadece yabancının Türkiye’de belirli süre kalma iznidir; yabancının yasal olarak çalışabilmesi için ayrıca çalışma izni alması zorunludur. Örneğin, turistik ikamet izni veya öğrenci ikamet izni olan bir yabancı, izinsiz olarak bir işte çalışmaya başlarsa bu yasal değildir.

Sadece ikamet iznine sahip bir yabancı, yasal çalışma izni olmadan Türkiye’de çalışırsa kaçak çalışmış sayılır ve hem yabancı hem işveren için cezai yaptırımlar söz konusu olur. Bu nedenle, ikamet izni bulunan yabancıların bir işte çalışmayı planladıklarında mutlaka çalışma izni de almaları gerekmektedir.

Mavi Kart sahibi yabancılar çalışma izni almak zorunda mı?

Mavi Kart, doğumla Türk vatandaşı olup sonradan vatandaşlıktan çıkan kişilere ve onların altsoylarına verilen bir kimlik belgesidir. Mavi Kart sahipleri, Türk vatandaşlarına tanınan birçok haktan yararlanırlar. Özellikle çalışma hakkı bakımından, Mavi Kart sahibi yabancılar ayrıca bir çalışma izni almadan Türkiye’de çalışabilirler. 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun 28. maddesi, Mavi Kartlıların çalışma izni almadan çalışabileceğini hükme bağlamıştır.

Türkiye’de ikamet izni türleri nelerdir?

Yabancıların Türkiye’de yasal olarak kalabilmeleri için farklı amaçlara yönelik çeşitli ikamet izni türleri bulunmaktadır. Temel ikamet izni türleri şunlardır:

Kısa Dönem İkamet İzni: Turizm amaçlı, taşınmaz malı olanlar, iş kuracaklar, bilimsel araştırma, Türkiye’de iş arayan mezunlar gibi çeşitli amaçlarla en fazla 2 yıl süreyle verilir ve gerektiğinde uzatılabilir.

Aile İkamet İzni: Türk vatandaşlarının yabancı eş ve çocukları veya Türkiye’de yasal çalışan/yabancı ikamet sahibi kişilerin eş ve çocuklarına verilir. Genellikle en fazla 3 yıl süreli düzenlenir ve aile birliği devam ettikçe uzatılabilir.

Öğrenci İkamet İzni: Türkiye’de üniversite veya benzeri eğitim kurumlarında eğitim gören yabancılara verilir. Eğitim süresine göre verilir (örn. 1 yıl) ve eğitim devam ettikçe uzatılır.

Uzun Dönem (Süresiz) İkamet İzni: En az 8 yıl kesintisiz ikamet eden ve diğer koşulları sağlayan yabancılara süresiz oturma hakkı tanır. Uzun dönem ikamet izni sahipleri, bazı kamu hakları hariç Türk vatandaşlarına benzer haklara sahip olur.

İnsani İkamet İzni: Olağan dışı durumlarda (savaş, insani durumlar) İçişleri Bakanlığı’nca istisnai olarak verilen geçici oturma iznidir.

İnsan Ticareti Mağduru İkamet İzni: İnsan ticareti mağdurlarına rehabilitasyon amacıyla verilen özel ikamet izni türüdür (ilk etapta 30 gün, gerektiğinde uzatılır).

Bunların dışında, çalışma izni aslında aynı zamanda ikamet izni yerine geçtiği için (çalışma izni sahibi ayrıca ikamet izni almaz) ayrı bir kategoridir. Yabancılar amaçlarına uygun ikamet izni türüne başvurarak ülkede yasal kalış hakkı elde edebilirler.