Yabancıların Türkiye’de yasal olarak kalabilmeleri için farklı amaçlara yönelik çeşitli ikamet izni türleri bulunmaktadır. Temel ikamet izni türleri şunlardır:
Kısa Dönem İkamet İzni: Turizm amaçlı, taşınmaz malı olanlar, iş kuracaklar, bilimsel araştırma, Türkiye’de iş arayan mezunlar gibi çeşitli amaçlarla en fazla 2 yıl süreyle verilir ve gerektiğinde uzatılabilir.
Aile İkamet İzni: Türk vatandaşlarının yabancı eş ve çocukları veya Türkiye’de yasal çalışan/yabancı ikamet sahibi kişilerin eş ve çocuklarına verilir. Genellikle en fazla 3 yıl süreli düzenlenir ve aile birliği devam ettikçe uzatılabilir.
Öğrenci İkamet İzni: Türkiye’de üniversite veya benzeri eğitim kurumlarında eğitim gören yabancılara verilir. Eğitim süresine göre verilir (örn. 1 yıl) ve eğitim devam ettikçe uzatılır.
Uzun Dönem (Süresiz) İkamet İzni: En az 8 yıl kesintisiz ikamet eden ve diğer koşulları sağlayan yabancılara süresiz oturma hakkı tanır. Uzun dönem ikamet izni sahipleri, bazı kamu hakları hariç Türk vatandaşlarına benzer haklara sahip olur.
İnsani İkamet İzni: Olağan dışı durumlarda (savaş, insani durumlar) İçişleri Bakanlığı’nca istisnai olarak verilen geçici oturma iznidir.
İnsan Ticareti Mağduru İkamet İzni: İnsan ticareti mağdurlarına rehabilitasyon amacıyla verilen özel ikamet izni türüdür (ilk etapta 30 gün, gerektiğinde uzatılır).
Bunların dışında, çalışma izni aslında aynı zamanda ikamet izni yerine geçtiği için (çalışma izni sahibi ayrıca ikamet izni almaz) ayrı bir kategoridir. Yabancılar amaçlarına uygun ikamet izni türüne başvurarak ülkede yasal kalış hakkı elde edebilirler.